Lisa Raaijmakers
Interview met Wout: De lessen van jaren platformiseren
In 2005 stond Freshheads aan de wieg van Werkspot.nl. Een online platform dat vraag en aanbod van vakmensen in de klus- en bouwsector samenbrengt. Na een rustige start ging het platform na een paar jaar toch vliegen. Hierna volgden tientallen andere succesvolle platformen, waaronder YoungOnes, RoadGuard en Quiet. Vakblad Verhuizen interviewde Wout over het inspirerende verhaal van Werkspot, de lessen van jaren platformiseren en zijn visie op de toekomst van platformen. Het interview lees je hieronder.
Wat heb jij met platformisering?
“Mijn passie voor platformen begon bij Werkspot, dat werd opgericht in 2005”, zegt Wout Withagen, directeur van Freshheads. “In het begin deed ik de klantenservice. Zo gebeurde het dat er op een vrijdagmiddag een vakman aan de deur stond met een voorhamer, die zei: “als je die slechte referentie nu niet gelijk weghaalt, timmer ik de boel hier kort en klein.” We hebben die man een biertje aangeboden en toen we met hem in gesprek gingen, begrepen we pas hoe belangrijk Werkspot voor hem en zijn gezin was. Door die ene slechte referentie had hij al een maand geen nieuwe klus meer. Voor mij was dat hét moment dat ik dacht: het kan toch wel eens wat worden met die platformen. En het mooie is dat iedereen met relatief weinig middelen zelf een platform kan beginnen. Als je het goed doet, hebben ze de potentie om snel en hard te groeien, doordat ze gebruik maken van het netwerkeffect.”
Op enig moment hebben jullie Werkspot ontwikkeld, hoe kwam dat zo?
“We hadden al wel meer marktplaatsen gemaakt, bijvoorbeeld specifiek voor kinderkleding en speelgoed. Het idee van Werkspot hadden we gezien in Duitsland, daar heette het MyHammer. We hebben het gewoon nagebouwd, sexier kan ik het niet maken. Ironisch genoeg heeft Werkspot in 2017 MyHammer overgenomen.”
Hoe ging het na de lancering?
“De eerste paar jaar gebeurde er niet zoveel op Werkspot, mensen begrepen niet wat het was. We moesten steeds uitleggen hoe het werkt, iedereen dacht dat er alleen beunhazen op zaten. Na een paar jaar ging het toch vliegen.”
Hoe kwam de wind in de zeilen?
“De trigger was dat we een verdienmodel introduceerden waarbij de vakman een vast bedrag per maand moest betalen om te mogen bieden. Daarna ging het snel, Werkspot groeide als kool, soms wel een paar 100 procent per jaar. Inmiddels zijn er ruim 60.000 vakmannen ingeschreven en zijn er meer dan 5.000.000 klussen uitgevoerd. Werkspot is inmiddels verkocht en onderdeel van een internationale groep. Bij die groep werken meer dan 380 mensen. En het platform van Werkspot.nl heeft model gestaan voor de uitrol naar al die landen.”
Kwamen jullie onderweg nog verrassingen tegen?
“Het was pionieren, wij wisten zelf ook niet goed wat we aan het doen waren. Er waren nog geen vergelijkbare platformen. Wel websites waar je offertes op kon vragen bij verschillende partijen, maar dat was meer een soort online Gouden Gids. Wij faciliteerden het hele proces via het platform, van offerteaanvraag tot het sluiten van de deal.”
En de concurrentie?
“Op een bepaald moment begon Marktplaats.nl ook met het aanbieden van diensten. Ik kan mij dat moment nog goed herinneren. We dachten dat onze kansen verkeken waren. Maar gelukkig viel de concurrentie mee. Aan Marktplaats.nl kleeft nu eenmaal het imago van tweedehands spullen, je denkt niet snel aan een vakman. Het geeft wel aan hoe er in die tijd werd gedacht. Het principe van een vraag- en aanbodplatform kun je natuurlijk op alle markten toepassen. Dus Marktplaats dacht: wij kunnen ook een marktplaats voor klussen zijn. Toch zie je nu dat focus belangrijk is en er steeds meer succesvolle niche platformen zijn, want iedere markt heeft zijn eigen dynamiek en dus ook zijn eigen platform(en).”
''Toch zie je nu steeds meer niche platformen die succesvol zijn, want iedere markt heeft zijn eigen dynamiek en dus ook zijn eigen platform(en).''
Het idee leeft dat platformen wel geschikt zijn voor producten, maar niet voor diensten.
“Ik begrijp dat dit idee leeft, maar het is niet waar. Kijk naar de taximarkt (Uber), de woningmarkt (Funda), de vakantiemarkt (Booking/Airbnb), allemaal dienstensectoren die zijn overgenomen of op z’n minst sterk beïnvloed door platformen. Op dit moment is een transitie gaande in de arbeidsmarktbemiddeling, waarbij traditionele intermediairs in rap tempo worden vervangen door platformen. Kijk bijvoorbeeld naar het freelance platform YoungOnes wat Freshheads samen met YoungCapital heeft ontwikkeld, dat is de tweede snelst groeiende onderneming van ons land (FD Gazellen 2023). In e-commerce zie je dit al langer. Bol.com en Amazon zijn marktplaatsen geworden, maar veel andere retailers zoals Mediamarkt en Douglas volgen dezelfde strategie waarbij ze andere aanbieders toelaten op hun e-commerce platform. Overigens loopt de beleving van producten en diensten erg door elkaar. Neem bijvoorbeeld Thuisbezorgd, is dat een product (eten) of is het een dienst (eten bezorgen)?"
Hoe gaat de platformisering zich volgens jou de komende 5-10 jaar ontwikkelen?
“Als je diensten levert, heb je in mijn ogen (straks) twee smaken: je creëert zelf een platform of je wordt actief op een bestaand platform. In dat laatste geval word je dus afhankelijk. Daar hoeft niets mis mee te zijn, je kunt er een prima business op bouwen, maar je hebt het dan niet meer volledig zelf in de hand.”
''Als je diensten levert, heb je in mijn ogen twee smaken: je creëert zelf een platform of je wordt actief op een bestaand platform. In dat laatste geval word je dus afhankelijk.''
Hoe belangrijk wordt technologie?
“Nieuwe technologie, zoals A.I., gaat er aan bijdragen dat platformen alleen nog maar beter worden. Wij passen A.I. en Machine Learning nu al toe, bijvoorbeeld om relevantere matches te maken. Bij het toepassen van deze technieken moet je goed nadenken over de ethische vraagstukken die er aan kleven. Wat betreft commodity diensten denk ik dat die steeds verder geïntegreerd worden.”
Kan je dit toelichten?
“Neem bijvoorbeeld verzekeren, dat is een commodity. Je ziet nu dat verzekeringen worden aangeboden in de vorm van een API. Dat klinkt heel technisch, maar je moet het zien als een service die je kunt integreren in een platform. Verzekeraar Alicia verzekert freelancers die via platformen werken per uur. De dienst is volledig geïntegreerd in het platform waarop de freelancer zijn/haar werkuren regelt. Stel, je past dat idee toe op verhuizen. In de klantreis van iemand die gaat verhuizen, is ‘de verhuizer’ één van de vele dingen die je moet regelen. Ik kan me voorstellen dat het voor Werkspot of Funda, waar de klantreis begint, best interessant kan zijn om zo’n service te integreren.”
Maar, zal een kritische ondernemer dan zeggen, een platform tast mijn onderscheidend vermogen aan.
“Nee, platformen bieden juist de mogelijkheid om je te onderscheiden, vooral op kwaliteit. Platformen werken op basis van 3 principes:
- Transparantie: voor het vergelijken van aanbod, prijs, etc.
- Vertrouwen: het creëren van vertrouwen tussen vraag en aanbod, bijv. door reviews of het faciliteren van de betaling.
- Gemak: alles geregeld op een plek.
Criticasters werpen dan tegen dat hun kwaliteitsdiensten via een platform degraderen tot eenheidsworst, omdat het uiteindelijk uitloopt op een ‘rat race’ naar de laagste prijs.
“Dit is een veel gehoorde kritiek, maar in de praktijk heb ik nog nooit gezien dat prijs leidend is. Zowel bij Werkspot als bij YoungOnes zie je overduidelijk in de cijfers terug dat klanten niet voor de laagste prijs gaan, maar dat ze een aanbieder selecteren die goede reviews heeft en een gemiddelde prijs vraagt. Het is eerder andersom; nieuwe aanbieders van diensten komen vaak moeilijk aan een opdracht, ook al offreren ze laag, omdat mensen kiezen voor partijen met trackrecord (goede reviews) en redelijke prijs. Kwaliteit en ervaring zijn dan juist leidend."
''In de praktijk heb ik nog nooit gezien dat prijs leidend is. Zowel bij Werkspot als bij YoungOnes zie je overduidelijk in de cijfers terug dat klanten niet voor de laagste prijs gaan.''
Hoe doe je dat dan?
“Je kunt in een platform beoordelingsmechanismen bouwen, waarbij opdrachtgever en opdrachtnemer elkaar beoordelen. Je kunt opdrachtnemers de mogelijkheid bieden om een ‘portfolio’ op te bouwen met uitgevoerde opdrachten. Je kunt de opdrachtgever helpen om de juiste partij te kiezen door zijn opdracht goed uit te vragen. Wat vindt de opdrachtgever belangrijk? Prijs, kwaliteit of snelheid? Of misschien duurzaamheid? Daar kun je op matchen. Als jouw bedrijf gaat voor kwaliteit, dan weet je dat je het altijd zult afleggen tegen klanten die op zoek zijn naar de laagste prijs en moet je geen tijd steken in het opmaken van een offerte.”
Soms zien ondernemers een platform in hun branche slechts als een concurrent die de kosten van Google Advertising opdrijft.
“In mijn ogen is het altijd veel slimmer om als collectief alle leads naar één platform te brengen. Het beste voorbeeld is misschien Funda, en ook Bovag heeft afgelopen jaren flink aan de weg getimmerd in de tweedehands automarkt. Maar ook Centraal Beheer timmert flink aan de weg en biedt, samen met partners, diensten aan voor het verduurzamen van je huis, autopechhulp zonder abonnement en zelfs een verhuisservice. Er is maar één partij die er beter van wordt als iedereen individueel zijn eigen campagne gaat voeren, en ik denk dat ik de naam van die partij niet hoef te noemen. Het scheelt gewoon als je maar één platform hoeft te activeren, als je elkaar niet beconcurreert maar tijd en geld gezamenlijk in één goed platform steekt dat klanten helpt. Want daar gaat het uiteindelijk om: klanten hebben een behoefte en daar wil je zo goed mogelijk op inspelen. Het helpt dan om dat niet allemaal individueel te gaan doen, je moet juist de krachten bundelen voor de klant. Doe het collectief. Uiteindelijk gaan die klanten toch vergelijken, dus kun je het maar beter in eigen hand hebben."
Juist de krachten bundelen, want uiteindelijk gaan klanten toch vergelijken.
Welk advies heb jij voor dienstenbranches die met hun tenen voorzichtig de watertemperatuur nog aan het peilen zijn?
“Het is natuurlijk preken voor eigen parochie, dat snap ik ook wel, maar ik zou zeker actie ondernemen. Er liggen nog zoveel kansen! Juist voor diensten, zowel in de zakelijke als particuliere markt. Mijn advies is wel, begin klein en bouw het stapje voor stapje verder uit door te experimenteren en te kijken wat werkt, daarna schaal je het op.”
